ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ Ή ΣΠΑΣΤΙΚΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ''ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ''?

-Το σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου (ΣΕΕ), γνωστό και ως «σπαστική κολίτιδα» ή «κολίτιδα» είναι η συχνότερη λειτουργική κλινική διαταραχή του πεπτικού συστήματος. Η καλοήθης αυτή πάθηση, παρότι δεν απειλεί τη ζωή,επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών επιδρώντας στην ικανότητά τους να εργαστούν και να δραστηριοποιηθούν κοινωνικά.

Το σύνδρομο επηρεάζει την ποιότητα ζωής σε σημαντικότερο βαθμό απ΄ όσο οι ημικρανίες,το άσθμα, η κατάθλιψη και ο διαβήτης. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι επηρεάζει αρνητικά τις δραστηριότητες αναψυχής, τα ταξίδια, τη σεξουαλική λειτουργία, την ελεύθερη διατροφή και τον ύπνο, ενώ είναι η δεύτερη κύρια αιτία για απουσία από την εργασία μετά το κοινό κρυολόγημα.

Οι πάσχοντες απουσιάζουν, κατά μέσο όρο,από την εργασία ή το σχολείο 13 μέρες το χρόνο, υποβάλλονται σε περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις, όπως σκωληκοειδεκτομή και γυναικολογικές επεμβάσεις, πιθανώς λόγω λανθασμένης διάγνωσης, και καταναλώνουν σημαντικούς πόρους υγείας σε συχνές επισκέψεις στους γιατρούς και σε φαρμακευτικές αγωγές.


ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ (ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ) ?

-Τα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι πολύ συχνά στο γενικό πληθυσμό. Περίπου το 20% των Αμερικανών και των Ευρωπαίων πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια του συνδρόμου, όμως μόνο το 10% αυτών θα αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Το ΣΕΕ είναι συχνότερο σε ηλικίες 30-65 ετών και σπάνιο σε ηλικίες 65-90 ετών. Η συχνότητα των συμπτωμάτων είναι περίπου η ίδια και στα δύο φύλα, τείνει να είναι λίγο μεγαλύτερη στις γυναίκες της λευκής φυλής.


ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ?

-Το σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου είναι μία χρόνια, υποτροπιάζουσα λειτουργική διαταραχή του παχέως εντέρου στην οποία δεν αναγνωρίζεται κάποια οργανική αιτία και εκδηλώνεται με πολλαπλά συμπτώματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται
*** ο πόνος και η δυσφορία στην κοιλιά,
*** η μη φυσιολογική λειτουργία κενώσεως του εντέρου, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγή αυτών των δύο, και το
*** φούσκωμα (μετεωρισμός).

Ο πόνος στην κοιλιά ποικίλει ως προς την ένταση και την εντόπιση. Συνήθως είναι χρόνιος με υφέσεις και εξάρσεις, αλλά μπορεί να είναι και συνεχής με φάσεις περαιτέρω έξαρσης. Συχνά, εκδηλώνεται ή επιδεινώνεται με τα γεύματα. Ανακουφίζεται με τις κενώσεις και την αποβολή αερίων και συνδυάζεται με αλλαγή της συχνότητας των κενώσεων ή της σύστασης των κοπράνων. Ο πόνος και η δυσφορία στην κοιλιά είναι συνήθως το πρωτεύον και πιο προβληματικό σύμπτωμα.

Οι διαταραχές των κενώσεων αφορούν στην
α) συχνότητα,
β) σύσταση των κοπράνων (σκληρά, χαλαρά, υδαρή),
γ) διαδικασία της κένωσης (αίσθημα επείγουσας ανάγκης για κένωση, αίσθημα ατελούς κένωσης).
Ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής των κενώσεων που επικρατεί, οι ασθενείς μπορεί να χωριστούν σε τρεις ομάδες:
***Ασθενείς με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου με δυσκοιλιότητα (ΣΕΕ-ΔΥ),
***με διάρροια (ΣΕΕ-ΔΙ)
***ή ασθενείς που έχουν κατά περιόδους εναλλαγές δυσκοιλιότητας και διάρροιας (ΣΕΕ-Ε).
Ο μετεωρισμός που απασχολεί το 80% των πασχόντων συνήθως παρουσιάζει επιδείνωση κατά την διάρκεια της ημέρας και βελτιώνεται μετά τον ύπνο. Υπάρχουν ασθενείς με ορατή διάταση κοιλίας μαζί με αίσθημα μετεωρι- σμού και ασθενείς που έχουν μόνο αίσθημα μετεωρισμού χωρίς ορατή διάταση.


ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ?

-1. Διαταραχές της κινητικότητας του γαστρεντερικού συστήματος.

Η φυσιολογική προώθηση του εντερικού περιεχομένου είναι αποτέλεσμα συντονισμένων προωθητικών συσπάσεων του εντερικού τοιχώματος.
Στο ΣΕΕ παρατηρούνται διάφορες διαταραχές της κινητικότητας του εντέρου. Παρατηρούνται έντονες συσπάσεις σε μερικές περιοχές του εντέρου με
αποτέλεσμα τη δημιουργία του πόνου.

Επιπλέον, παρατηρούνται μεταβολές στο χρόνο που χρειάζεται η τροφή για να φτάσει από το στομάχι στο ορθό και να προκληθεί κένωση. Σε άλλους ασθενείς αυτός ο χρόνος είναι καθυστερημένος και εμφανίζεται δυσκοιλιότητα, σε άλλους πολύ βραχύς και εμφανίζεται διάρροια, ενώ σε άλλους μεταβάλλεται προκαλώντας εναλλαγές των κενώσεων.

2. Διαταραχές της σπλαχνικής αισθητικότητας.

Οι ασθενείς με ΣΕΕ έχουν «σπλαχνική υπερευαισθησία», δηλαδή αυξημένη αντίληψη του σπλαχνικού πόνου. Πιστεύεται ότι οι ασθενείς
είναι «παθολογικά» ευαίσθητοι σε φυσιολογικά ερεθίσματα που προέρχονται από το εσωτερικό του εντέρου κατά την διάρκεια της πέψης.

3. Εντερική φλεγμονή.

Ένα ποσοστό 10-30% των ασθενών με ΣΕΕ
περιγράφει ότι τα συμπτώματά τους άρχισαν
μετά από μια οξεία γαστρεντερίτιδα.

4. Ψυχολογικές διαταραχές.

Η συχνότερα αναφερόμενη ψυχιατρική διαταραχή είναι η κατάθλιψη η οποία αποτελεί το 1/3 των ψυχιατρικών διαγνώσεων στους
ασθενείς με ΣΕΕ. Επίσης, με το ΣΕΕ σχετίζονται η αγχώδης νεύρωση με τη μορφή πανικού, οι διάφορες φοβίες, και η επιθετικότητα.

5. Το stress.

Το ψυχολoγικό και συναισθηματικό stress μπορεί να αποδιοργανώσει την
γαστρεντερική λειτουργία ακόμη και σε φυσιολογικά, υγιή άτομα,
οδηγώντας σε συμπτώματα όπως κοιλιακός πόνος και
διάρροια.
Προβλήματα στο γάμο, ένταση στις σχέσεις με
τους γονείς ή τα παιδιά, επαγγελματικές δυσκολίες, έντονο συναισθηματικό stress κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, που αφορά
είτε την απώλεια ενός γονέα (λόγω διαζυγίου
ή θανάτου), είτε τη σωματική ή σεξουαλική
κακοποίηση παρατηρούνται συχνότερα στους
ασθενείς με ΣΕΕ.


ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ?

-Συνήθως, στην καθημερινή κλινική πρακτική,
για τη διάγνωση αρκεί ιστορικό κοιλιακού
πόνου και διαταραχών των κενώσεων που
χρονολογείται για μεγάλο διάστημα χωρίς
την παρουσία συμπτωμάτων και σημείων
ενδεικτικών οργανικής νόσου του πεπτικού
συστήματος.


ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ?

-Βεβαίως. Οι μέχρι σήμερα συνήθεις θεραπευτικές
αγωγές κατευθύνονται προς την αντιμετώπιση του κυρίαρχου συμπτώματος και περιλαμβάνουν δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες και χορήγηση ήπιων καθαρτικών για τη δυσκοιλιότητα, αντισπασμωδικά για τον πόνο
στην κοιλιά ή τη δυσφορία και αντιδιαρροϊκά για τη διάρροια.
Α. Διατροφικές συμβουλές

Συνιστάται αύξηση της πρόσληψης φυτικών
ινών που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα χορταρικά, τα δημητριακά και τα όσπρια.

Β. Άσκηση και μείωση του άγχους

Γ. Φάρμακα

Τα αντισπασμωδικά γνωστά και ως σπασμολυτικά είναι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα με στόχο την αντιμετώπιση του πόνου. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται αρκετά σκευάσματα που κυκλοφορούν στην
αγορά. Δυστυχώς η αποτελεσματικότητά τους δεν είναι πάντοτε προβλέψιμη.
Σε ασθενείς με κύριο σύμπτωμα την διάρροια χορηγούνται αντιδιαρροϊκά φάρμακα κατά την περίοδο της έξαρσης των συμπτωμάτων.Η χρήση αυτών των φαρμάκων δεν πρέπει να είναι μακροχρόνια διότι θα προκαλέσουν δυ-
σκοιλιότητα. Σε ασθενείς με κύριο σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα συνιστώνται πέραν των φυτικών ινών, η λήψη 8-10 ποτηριών υγρών καθώς και η χρήση ήπιων καθαρτικών (υπακτικών) φαρμάκων. Δεν συνιστάται χρήση ισχυρών
καθαρτικών φαρμάκων διότι προκαλούν πόνο στην κοιλιά.

Σε ασθενείς με σοβαρό πόνο, όταν οι άλλες
θεραπείες αποτύχουν, συνταγογραφούνται
αντικαταθλιπτικά φάρμακα σε χαμηλές δόσεις.